چرا لایحه ممنوعیت کودک همسری به سرانجام نمی رسد؟
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۰۸۴۱۳
تهران- ایرنا-درخصوص ممنوعیت کودک همسری تلاش های بسیاری از سوی فعالین مدنی و فراکسیون زنان صورت گرفت که به رغم این تلاش ها و هشدارهای دفتر بهداشت در این خصوص، این طرح مورد مخالفت کمیسیون قضایی مجلس قرار گرفت. این امر نشان از عدم اجماع و هماهنگی میان ارگان ها ونهادهای ذیربط دارد.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا- کودک همسری به ازدواج زود هنگام و قبل از سن قانونی دختران و پسران گفته می شود که در برخی از جوامع رواج دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در خصوص پراکندگی این پدیده در مناطق مختلف کشور، «معصومه آقاپور علیشاهی» نماینده شبستر اوایل خرداد ماه امسال در گفت وگو با خبرگزاری «خانه ملت» با اشاره به وجود 24 هزار بیوه زیر 18 سال در کشور نسبت به افزایش این پدیده در آذربایجان شرقی هشدار داد و گفت در این زمینه خراسان رضوی رتبه نخست و آذربایجان شرقی رتبه دوم کودک همسری در ازدواج کودکان 10 تا 15 ساله را دارد.
اگرچه در سال های اخیر در زمینه بالا بردن حداقل سن ازدواج کودکان تلاش های بسیاری بخصوص از سوی فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی صورت گرفت اما این طرح بنا به دلایلی نتوانست موافقت کمیسیون قضایی مجلس را جلب کند و نتیجه این شد که اصلاحی در قانون فعلی صورت نپذیرفت. با بوجود آمدن اخبار و حواشی بسیار در این زمینه، بحث کودک همسری برای باری دیگر از سوی نهادها و ارگان های مختلف مورد توجه قرار گرفت.
پیش‌تر معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری با انتقاد از نگاه سیاسی به چنین طرحی خواسته بود که بر سر موضوع کودک‌همسری «جبهه‌بندی سیاسی» شکل نگیرد. این در حالی است که در هفته گذشته ابتکار عنوان کرد: «درخواست ما ممنوعیت کامل ازدواج دختران زیر 13 سال است و لایحه آن به زودی به دولت تقدیم می‌شود».
وی همچنین آمار کودک همسری را بیشتر مربوط به مناطق حاشیه ای و مرزی و مساله‌ای قومیتی دانست. ابتکار با اشاره به اینکه در زمینه ازدواج کودکان مشکل فرهنگی وجود دارد، گفت یکی از رویکردهای جدی دولت و مجلس بحث باز ماندن از تحصیل و ترک تحصیل دختران است.به گفته او، زیر سه درصد دختران بازمانده از تحصیل هستند و بیشتر آنها در مناطق مرزی هستند.
این در حالی است که سید حامد برکاتی، دبیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در خصوص سن ازدواج گفت: ازدواج زیر 13 سال از نظر ما در بحث سلامت تضمین شده نیست و عوارض جسمی و روانی بسیار زیادی به خصوص در دختران دارد. وی همچنین عنوان کرد بهترین سن ازدواج برای مردان 18 سال به بعد و برای خانم ها 16 سال به بعد است. است.
با توجه به بحث ها و گفت و گو های بسیار در این خصوص، حسن نوروزی «سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس» نیز درباره مخالفت این کمیسیون با طرح کودک همسری و پیگیری طراحان این طرح برای طرح مجدد آن در مجلس گفت: من متوجه نمی شوم چرا عده ای اصرار دارند مغایر شرع مقدس اسلام سن ازدواج را بالا ببرند.
نوروزی افزود: دخترانی که در سنین پایین ازدواج می کنند کمتر طلاق می گیرند و در زایمان کمتر مرگ و میر دارند و زندگی بهتری دارند و این موضوعات در آمارهای مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال مشهود است.
وی درباره ادعای مدافعان طرح کودک همسری مبنی بر هشدار پزشکان زنان درباره ازدواج دختران در سنین 13 و 14 سالگی، گفت: همه کارشناسان پزشک هستند و ما در اینجا باید بحث اسلام را مد نظر قرار دهیم ، ممکن است کسی 50 سال سن داشته باشد اما از نظر فیزیولوژیکی ضعیف باشد و از اساس نتواند ازدواج کند و یا ازدواج موفقی داشته باشد در مقابل ممکن است دختری 14 سال سن داشته باشد و از نظر فیزیولوژیکی بتواند ازدواج کند.
نوروزی گفت: برای تصمیم گیری درباره موضوع سن ازدواج باید به شرع مقدس اسلام رجوع شود.
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با بیان این که برای تصمیم گیری درباره موضوع ازدواج باید به شرع مقدس اسلام رجوع شود، تاکید کرد : نگاه اسلامی دربرگیرنده و همه گیر است و باید مبتنی بر تصمیم گیری باشد نه این که سنی که در اسلام مجاز شناخته می شود با قانون گذاری غلط محدوده سن ممنوعه ازدواج شود.
با توجه به اهمیت موضوع و عدم اجماع میان نهادهای تصمیم گیر پژوهشگر ایرنا با کامیل احمدی، مردم شناس و پژوهشگر حوزه اجتماعی به گفت و گو نشست.
** چرا سیاست گذاری در حوزه زنان به بن بست برخورد؟
احمدی در این خصوص گفت: در طول سالیان در ایران مطالبات زنان در چارچوب قانون همیشه توام با مشکلات، تاخیرها و تنگ نظری ها و حساسیت هایی همراه بوده. ما پیشنهادات در خصوص تصویب قوانین و یا اصلاح قوانین موجود مرتبط با خانواده و کودکان را از سوی جامعه مدنی یا حتی از خود دولت ها در طول این سال ها داشتیم. متاسفانه در جایی این موارد یا رنگ سیاسی به خود گرفتند یا با دلایل دینی و حتی فرهنگی در کمیسیون های مختلف با بی مهری مواجه شدند.
وی افزود: در طول مدنیت های مختلف و از لحاظ تاریخی ما شاهد این هستیم که موضوع زنان و در کل محور خانواده موضوع حساسی برای حاکمیت ها نه تنها در ایران بلکه کل جهان بوده است. موضوع جنسیت و خانواده و نحوه برخورد و نگاهی که با این امر می شود احتمالا سیاست کلی نظام نباشد، مثلا لایحه منع خشونت زنان ممکن است در نگاه کلی به دیده مثبت نگریسته شود، اما در عمل و در پروسه تصویب و کارشناسی در جاهایی با تنگ نظری ها و محدودیت هایی مواجه شود.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: در مورد طرح و لوایح اخیر آنچه ما شاهد آن هستیم مخصوصا در مورد تاخیری که مثلا در لایحه منع خشونت علیه زنان و یا طرح ماده 1041 ازدواج کودکان در واقع اگر شما نگاه کنید، می بینید که این اصلاحات برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب به طول انجامیده و به کشمکش میان جامعه مدنی، سمن ها و برخی از نمایندگان مجلس که پیگیر این طرح ها و لایحه ها بودند صورت گرفته است. گاهی این لوایح در مجلس خبرگان و بعضی مواقع در کمیسون های مجلس رد می شوند و یا در نهایت به عمد نگه داشته می شوند و در عمل و بعد از گذشت زمان مشکلات تازه ای به آنها اضافه می شود.
وی گفت: از آنجا که بسیاری از موارد پیشنهادی مورد قبول نهادهای مسول هستنند و تنها به برخی از ماده ها و موارد اشکال محتوایی، شرعی و حقوقی گرفته می شود، در عمل کلیات کار به تاخیرهای طولانی و بروکراتیک دچار می کند و باعث می شود این وقفه ها به نفع جامعه هدف در زمان کنونی و مخصوصا آینده آنها نیست. قاعدتا در این مدت افراد زیادی صدمه می بینند و مورد خشونت های متعدد قرار می گیرند و در کل لطمات زیادی را به کانون خانواده و نظم اجتماعی می زند.
** به نظر شما آیا جبهه بندی های سیاسی در خصوص تصویب یا عدم تصویب این لوایح تاثیر می گذارد؟
قاعدتا چون در ایران هم مثل هر کشور دیگر در درون خود جناح ها تفکرات مختلف وجود دارد که البته این نشانه خوبی هست. آنچنان که شاهد هستیم در نظم و آرایش سیاسی کشور هم توافقات کلی بر روی برخی از محورها موجود بوده که کاملا هم طبیعی است که اختلاف نظر و هم تشتت آرا وجود داشته باشد و مسائل متفاوت از دیدگاهای متفاوت تحلیل و برسی شوند.
وی افزود: بعد منفی تشتت آرا و به قولی می شود گفت رقابت های ناسالم میان جبهه های سیاسی است. برای مثال عده محدود و معدودی را می بینید که قدرت بیشتری را در میان اکثریت دارند و از منابع قدرت بیشتری برخوردار هستند بنابراین طبیعتا می توانند تاثیر بیشتری در تصمیم گذاری ها و یا حتی در جلوگیری از روند این پروسه ها در نظام قانون گذاری داشته باشند. خب قاعدتا ممکن است این موارد در نگاه اول قانونی به نظر آیند ولی وقتی شما به جزییات توجه می کنید می بینید که این قدرت ها شاید از دانش لازم در آن زمینه برخوردار نبودند.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: به نظر من آنچه که تا به حال اتفاق افتاده در برخی از موارد در حوزه خانواده، زنان و کودکان تنگ نظری هایی توسط گروه هایی چه بسا کوچک اعمال شده که واقعا دانش کافی و به روز در مورد آسیب های بیان شده در این موارد خاص را یا ندارند و یا مبنتی بر واقعیات زندگی کنونی نیست. و در نهایت عدم آگاهی بر این مسائل سبب به وجود آمدن رقابت هایی شود که به جامعه هدف آسیب برساند. مثلا در مورد اخیر یعنی افزایش سن ازدواج کودکان، تسهیل در اصلاح قوانین سبب می شود ازدواج های خواسته و یا ناخواسته ای صورت بگیرد که مضرات روانی، جسمی و جنسی زیادی را به همراه داشته باشد.
**راهکارهایی برای توجه بیشتر به لوایح مربوط به حوزه زنان
احمدی در این خصوص گفت: من فکر می کنم موضوعات مربوط به حوزه زنان موضوعات چند بعدی هستند. تغییر نگرش های موجود در سیاست های نظارتی و حاکمیتی نباید اینگونه به نظر بیاین که به مسائل زنان و کودکان توجه کافی و کارشناسی نمی شود. به مسائل زنان و خانواده نباید به عنوان موضوعات سیاسی و امنیتی نگاه کرد و از آنجایی که جامعه جوان و در حال تغییر است قاعدتا زنان و کودکان نیز باید از این تغییرات سهم ببرند. اگر نوع و شیوه زندگی این نسل با تغییرات پیرامونشان هماهنگ نباشد تعارض هایی در جامعه اجتماعی به وجود می آید که این تعارض ها در طول زمان باعث ایجاد فاصله بین نظم سیاسی و دیدگاه اجتماعی خوانواده و زنان خواهد شد و خب قاعدتا در طول زمان آسیب های دیگری را نیز به همراه خواهد آورد.
احمدی افزود: جدا از بحث تعارض فردی، بحث مقاومت در مقابل قوانین موجود نیز وجود دارد که ممکن است نوعی مقاومت ناسالم در مقابل هنجار های اجتماعی را به همراه آورد. به نظر من در این صورت تعهد و مسوولیت جدی تر قانون گذار نسبت به مساله باید وجود داشته باشد و در بعد دیگر جامعه زنان و اجتماع نیزدر قبال این دست موضوعات مسوولیت هایی دارد. اول اینکه درک درستی از خواسته های زنان و کودکان در جامعه کنونی شکل بگیرد و حتما مطالبه گری شود. اجتناب از حرکت های تند و رادیکال در مورد مطالبه گری برای زنان و کودکان که ممکن است بروز و ظهور پیدا کند و به دلایلی هم خاستگاهش فراهم است می تواند راهگشایی برای به وجود آوردن پلاتفورمی برای ایجاد گفت وگوی بهتر و سازنده تر باشد.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: اموری که برای رفاه بیشتر و مطابق با استانداردهای مطلوب تر زنان و کودکان در نظر گرفته می شود نباید همیشه برگرفته از یک فرهنگ نامانوس با فرهنگ ایران اتفاق بیفتد و لزوما وارداتی باشد. ولی در حین حال تجربیات جهانی و تحولات اجتماعی و نسخه های تجویز شده برای موضوعات بحث شده در کشورهای همجوار که فرهنگی نزدیک به ما دارند می توانند مفید و الهام بخش باشند . چه بسا برخی از این موارد را می شود بومی سازی کرد و خواسته ها و مطالباتی که از درون شکل گرفته را می توان به شکل ممکن به نحوی طرح کرد که هم مطلوب قانونگذار و هم جامعه مدنی باشد.
احمدی در آخر گفت: می توان در این زمینه فرهنگ سازی هایی هم کرد. آنچنان که تجربیات جهانی نشان داده که بسترسازی فرهنگی باید به گونه ای باشد که همزمان در جهت تسهیل در فهم بهتر موضوعات باشد. یکی از این موارد می تواند تزریق امید و نشاط باشد مخصوصا در شرایط کنونی که نظام اجتماعی ایران به ان نیاز مبرم دارد.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: اجتماعي كودك همسري لايحه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۰۸۴۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کتاب‌های این روزها باب میل کودکان است؟
نویسنده و تصویرگر کتاب کودک می‌گوید: در دهه هشتاد قالب تصویرگران تمرکزشان روی برنده شدن در جشنواره‌های خارجی بود و کار را بدون متن می‌فرستادند به جشنواره‌ها و پس از دریافت جایزه متن به آن اضافه می‌شد، همین امر نیز موجب شد تا متن و تصویر آثار با هم هماهنگ نباشد. علاوه بر این تصویر نیز ویژه کودک نبود، امروز شاهد ساختار بهتر تصویرگری کتاب‌ها هستیم و از نظر رنگ‌پردازی بیشتر باب میل کودکان است.
به گزارش ایسنا، سمانه قاسمی نویسنده و تصویرگر کتاب کودک، درباره وضعیت ادبیات کودک و نوجوان گفت: یک‌سری از ناشران که کتاب‌های جدید منتشر می‌کنند، روی کیفیت کارها نیز با تمرکز بیشتری فعالیت دارند و رنگ کتاب‌ها نسبت به گذشته بهتر شده است. هر چند کتاب‌های ترجمه همچنان در بازار کتاب بیشتر از تالیف دیده می‌شود، اما در سال‌های اخیر یک‌سری از ناشران آثار تالیفی خوبی را منتشر کرده‌اند که در حد رقابت با آثار تصویرگری خارجی است و کارهای قابل قبولی است که وزن کتاب کودک را سنگین‌تر کرده است؛ امیدوارم که تالیف بیشتر از ترجمه در بازار نشر دیده شود.
او سپس گفت: خوشبختانه در انتشارات کانون آثار نوقلمان نسبت به سایر ناشران بیشتر دیده می‌شود، اما این نسبت به آنچه که از کانون انتظار می‌رود همچنان اندک است و به نظرم کانون پرورش فکری باید روی تصویرگری آثار بیشتر کار کند.
قاسمی در پاسخ به این پرسش که تصویرگران کتاب کودک تا چه اندازه به دنیای کودکان امروز نزدیک هستند، توضیح داد: خوشبختانه اتفاق خوبی که رخ داده این است که بعد از یک دوره‌ای به‌ویژه در یک دهه اخیر تصویرگران، بیشتر به بازار ایران توجه کردند. در دهه هشتاد قالب تصویرگران تمرکزشان روی برنده شدن در جشنواره‌های خارجی بود و کار را بدون متن می‌فرستادند به جشنواره‌ها و پس از دریافت جایزه متن به آن اضافه می‌شد، همین امر نیز موجب شد تا متن و تصویر آثار با هم هماهنگ نباشد. علاوه بر این تصویر نیز ویژه کودک نبود. اما از یک سالی به بعد آنقدر حجم اتفاق‌هایی از این دست زیاد شد که خود مولفان و تصویرگران متوجه این کمبود در بازار کتاب شدند و امروز شاهد ساختار بهتر تصویرگری کتاب‌ها هستیم و از نظر رنگ‌پردازی بیشتر باب میل کودکان است. ضمن اینکه در تصویرسازی‌ها از حس هنری بزرگسالانه کم شد و بیشتر به درک کودک توجه شد که این پیشرفت خوبی است. ضمن اینکه نسل جدید تصویرگران واقع‌گراتر وارد این عرصه شدند.
نویسنده کتاب «چرخ چرخ بچرخان» همچنین درباره ورود کتاب‌های الکترونیک و نسخه دیجیتالی آثار و تاثیر آن بر عرصه تصویرگری بیان کرد: ما افزونه به کتاب داریم و عروسک به آن معنا در حوزه کتاب کودک نداریم. اما یک‌سری از کتاب‌ها همراه با لوح فشرده فیزیکی هستند و یا «کیو ار کد» پشت جلد آثار هست. به نظرم این اتفاق‌ها تاثیری روی تصویرگری نداشته است، اما تعدادی از ناشران کتاب‌هایی تولید می‌کنند که هم با کیفیت است و هم چیزی به کتاب افزوده‌اند که می‌توان آن را در دسته اسباب‌بازی‌ها قرار داد. البته بیشتر این آثار خارجی است و ترجمه می‌شود و در پایان با کیفیت خوب نیز چاپ می‌شود. این بخش از کتاب کودک و بخصوص خردسال که بیشتر تمایل به این سمت دارد به بخش تالیف باید افزوده شود و از سوی دیگر نیز هنرمندان خودمان باید تالیف و تصویرگری این کتاب‌ها را انجام دهند که حمایت ناشر در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
قاسمی در پایان درباره آینده کتاب و ادبیات کودک گفت: من آینده را خوب می‌بینم و به نظرم کتاب همچنان فروش دارد و کودک و نوجوان به کتاب علاقه‌مند است چرا که سرگرم‌شان می‌کند. این را والدین نیز به خوبی درک کرده‌اند و به سمت کتاب گرایش دارند. کمی مشکلات مالی در بازار کتاب وجود دارد که همواره بوده و باید به نوعی این مشکل ازسوی مدیران حل شود. امیدوارم که بچه‌ها روز به روز کتاب‌خوان‌تر شوند.
سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مصلی امام خمینی(ره) برگزار می‌شود و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این نمایشگاه با آثار خود حضور دارد.
انتهای پیام
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند